Picie kawy to rytuał, który dla wielu konstytuuje każdy nowy dzień. Można wręcz powiedzieć, że kawa to pierwsza potrawa dnia.
Wiele osób nie wyobraża sobie przeżycia dwudziestu czterech godzin, które nie rozpoczynałaby się do jej wypicia. Według statystyk kawę codziennie spożywa mniej więcej trzech na czterech Polaków. Biorąc pod uwagę, jak popularnym jest napojem, trudno się dziwić się, że dla jak wielu osób dobra kawa ziarnista jest czymś, z czego nie można zrezygnować, nie mówiąc już o jej odstawieniu z dnia na dzień. Jednak czasem w życiu są takie sytuacje, gdy dla dobra kogoś innego musimy dokonać mniejszych bądź większych poświęceń. Toteż całkowicie racjonalne są obawy kobiet, które obawiają się skutków, jakie może wywołać picie kawy w ciąży. Czy te obawy są uzasadnione? Naukowcy wciąż nie są co do tego zgodni. Warto zapoznać się z różnymi opiniami, by samemu wyciągnąć odpowiednie wnioski.
Pozytywne skutki picia kawy
Nie jest tajemnicą, iż kawa posiada niezliczoną wręcz ilość pozytywnych właściwości1. Choć dla wielu z nas podstawą działania jest dodawanie energii i niwelowanie zmęczenia, nie jest to jedyny z pozytywnych skutków. Co oczywiste, kawa nie jest lekiem. Istnieją natomiast liczne badania potwierdzające, że jej picie ma pozytywny wpływ na nasze samopoczucie i zdrowie. Warto wspomnieć, iż dzięki regularnemu spożyciu znacząco zmniejsza się ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, jak demencja czy choroba Alzheimera, a także występującej stosunkowo często choroby Parkinsona. W tym przypadku działanie ochronne przypisuje się głównie zawartej w kawie kofeinie2, ale trwają badania nad identyfikacją innych potencjalnych antyoksydantów. Ocena wpływu ilości spożywanej kawy na potencjalne zmniejszenie ryzyka wystąpienia choroby Parkinsona nie jest jednoznaczna; pozytywne skutki obserwowano już przy jednej filiżance, z istotną redukcją tego ryzyka przy spożywaniu powyżej czterech filiżanek dziennie przez mężczyzn; w wypadku kobiet wnioski nie są tak jednoznaczne i najtrafniejsze wydaje się zalecenie picia kawy w sposób umiarkowany. Kawa może nawet pomagać w zapobieganiu choroby cywilizacyjnej, jaką jest depresja.
Picie kawy w ciąży
„Czy pić kawę w ciąży?” pozostaje wciąż kwestią otwartą. Niestety, bardzo trudno o jednoznaczną i definitywną odpowiedź. Istnieją badania, które nie znajdują współzależności pomiędzy umiarkowanym spożyciem czarnego naparu, a potencjalnymi komplikacjami w rozwoju dziecka w brzuchu mamy. Istotnym słowem jest tutaj „umiarkowane”. Ile kawy pić w ciąży? Najlepiej niewielkie ilości, jednak mówi się często o pewnych bardzo określonych granicach. Najczęściej rozsądne granice oznaczają do 300 miligramów3 kofeiny dziennie. Statystycznie kubek kawy ma około 120 miligramów (40mg na 100 mililitrów), więc często napotkamy się na rekomendację dwóch kubków dziennie. Warto pamiętać, iż kofeina wydziela się poprzez kontakt kawy z wodą, a co za tym idzie, im dłużej kawa będzie się parzyć, tym będzie „mocniejsza”. Dla kobiet w ciąży napary parzone metodami takimi jak drip (zwany też „przelewem”), czy cold brew mogą nie być najbardziej odpowiednie. Nie można nie wspomnieć o tym, iż nie ma jednak co do tego naukowego konsensusu. Istnieją badania, które sugerują przeciwwskazania do picia kawy w jakichkolwiek ilościach przez kobiety w ciąży i absolutnie nie należy ich negować. Skutki, na które narażone może zostać dziecko są poważne, toteż przede wszystkim istotna jest konsultacja z ginekologiem, który jako osoba zajmująca się tą kwestią profesjonalnie, będzie w stanie najlepiej ocenić ryzyko.
Picie kawy podczas karmienia piersią
Tutaj zasady i rekomendacje wyglądają podobnie, jak w przypadku ciąży. Zagrożenie jest dużo mniejsze, ale wciąż warto pamiętać o przedostawaniu się kofeiny z krwi do mleka. Może to negatywnie wpływać na samopoczucie niemowlaka4, toteż zalecane jest ograniczenie spożycia kofeiny w pierwszych miesiącach życia. Tutaj także sprawdzi się praktyczna zasada: dwa kubki dziennie.
Co, jeśli nie kawa?
Zrozumiałym jest, iż okres dziewięciu miesięcy bez smaku kawy, który dla wielu stanowi kluczowy element poranka, może stanowić nie lada wyzwanie. Jak poradzić sobie z takim „odwykiem”? Pierwszym wyborem może być kawa bezkofeinowa i większość ginekologów zapewne uzna ją za lepszą opcje, z uwagi na brak kofeiny. Należy jednak pamiętać, że proces dekofeinizacji może odbywać się na wiele sposobów, np. z zastosowaniem obróbki wodnej, dwutlenku węgla, ale też – niestety – takich substancji jak chlorek metylenu lub octan etylu. Nawet tutaj warto zachować czujność i zdrowy rozsądek i zaopatrując się w kawę bezkofeinową, kupować ją z renomowanych, ekologicznych źródeł.
Ponadto dostępnych jest mnóstwo substytutów, które z powodzeniem zastąpią nam poranną „małą czarną” czy latte. Absolutnie oczywistym wyborem w miejsce kawy ziarnistej wydaje się kawa zbożowa, która nie zawiera kofeiny i którą możemy znaleźć na półkach większości sklepów. Coraz większą popularność zyskuje również kawa z korzeni cykorii. Podobnie jak ziarna kawowca, jest on palony, mielony, a następnie zaparzany, dając nam aromatyczny, smaczny i przede wszystkim bezpieczny napar. Często rekomendowanym wyborem dla kobiet w ciąży jest zielona herbata liściasta. Ilości kofeiny są o połowę, a nawet o trzy czwarte mniejsze w porównaniu do kawy, a liście można parzyć wielokrotnie w ciągu jednego dnia, dzięki czemu napar będzie się stawał coraz łagodniejszy. Można też polecić chiński sposób parzenia zielonej herbaty, który może uspokoić wiele zapobiegliwych przyszłych mam: po zaparzeniu herbaty po raz pierwszy, można wylać uzyskany odwar, a następnie zaparzyć herbatę ponownie.
Picie kawy w ciąży to wciąż temat kontrowersyjny i wymagający dalszych, dogłębnych badań. Choć wielu specjalistów nie uważa, by rozsądne spożycie wpływało na rozwój dziecka, pojawiają się głosy sprzeciwu, warte uwzględnienia. Koniec końców, każdy musi sam ocenić czy chce podejmować minimalne, lecz wciąż istniejące ryzyko. Warto podkreślić na koniec raz jeszcze – jeśli nie jest się pewną, warto skonsultować się z ginekologiem prowadzącym ciążę, by rozwiać wszelkie potencjalne wątpliwości.
Więcej informacji:
1. https://zywienie.abczdrowie.pl/21-zaskakujacych-korzysci-z-picia-kawy
2. https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fneur.2021.619535/full
3. https://www.who.int/elena/titles/caffeine-pregnancy/en/
4. https://1000dni.pl/0-6-miesiecy/kawa-karmienie-piersia
