Mięczak zakaźny (molluscum contagiosum) to wirusowa choroba skóry, która najczęściej dotyka dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Choć schorzenie to zwykle nie jest groźne, może budzić niepokój u rodziców ze względu na swój charakterystyczny wygląd i długotrwały przebieg.
Przyczyny
Mięczak zakaźny jest wywoływany przez wirus z rodziny ospy (Poxvirus molluscum contagiosum). Do zakażenia dochodzi przez:
- bezpośredni kontakt skórny z osobą zakażoną,
- kontakt pośredni – np. przez wspólne ręczniki, zabawki, ubrania,
- drapanie zmian – co może prowadzić do autoinokulacji (rozsiewania wirusa na inne części ciała).
U dzieci choroba często rozprzestrzenia się na skutek bliskich kontaktów w przedszkolach czy na placach zabaw.
Objawy
Mięczak zakaźny objawia się jako:
- małe, kopulaste grudki (2–5 mm),
- o kolorze cielistym, białawym lub perłowym,
- często z centralnym zagłębieniem (w środku może być widoczna biała masa),
- najczęściej pojawiają się na: twarzy, tułowiu, ramionach, pachwinach.
Grudki zwykle nie bolą, ale mogą swędzieć. Dzieci, drapiąc je, mogą powodować wtórne nadkażenia bakteryjne lub rozsiewanie wirusa.
Czy mięczak zakaźny jest groźny?
W zdecydowanej większości przypadków jest to choroba łagodna, która ustępuje samoistnie w ciągu 6–18 miesięcy. Jednak u dzieci z osłabionym układem odpornościowym lub atopią (np. atopowe zapalenie skóry) może przebiegać ciężej i trwać dłużej.
Leczenie
W wielu przypadkach leczenie nie jest konieczne, ale ze względów estetycznych, zapobiegawczych i higienicznych można rozważyć:
Metody leczenia:
Metody mechaniczne:
- Usuwanie zmian przez lekarza (łyżeczkowanie, krioterapia – zamrażanie ciekłym azotem).
- Zazwyczaj wymaga znieczulenia miejscowego – może być nieprzyjemne dla dziecka.
Leczenie miejscowe:
- Preparaty zawierające m.in. kwas salicylowy, kwas mlekowy, tlenek azotu (w Polsce dostępne niektóre bez recepty).
- Preparaty immunomodulujące (np. imikwimod – dostępne na receptę).
- Obserwacja bez leczenia – w przypadku braku nasilenia objawów i małej liczby zmian.
Jak zapobiegać?
- Unikanie wspólnego używania ręczników, ubrań, zabawek.
- Nauka higieny – mycie rąk, nieskrobanie zmian.
- Zakrywanie zmian (np. plastrem), jeśli dziecko chodzi do przedszkola/szkoły.
Kiedy udać się do lekarza?
- Gdy zmiany szybko się rozprzestrzeniają.
- Występuje silny świąd, zaczerwienienie lub objawy nadkażenia.
- Zmiany utrzymują się ponad rok.
- Występuje atopowe zapalenie skóry, co może pogarszać przebieg choroby.
Podsumowanie:
Mięczak zakaźny u dzieci to częsta, łagodna choroba wirusowa skóry. Choć często nie wymaga leczenia, warto skonsultować się z dermatologiem, aby potwierdzić diagnozę i wykluczyć inne przyczyny zmian skórnych. Przy odpowiednim podejściu i higienie można zminimalizować ryzyko rozprzestrzeniania się wirusa.
