Cholestaza dotyka ok. 4% ciężarnych i choć ta choroba ma zazwyczaj łagodny przebieg, to nieleczona może spowodować powikłania groźne dla życia i zdrowia płodu.
Cholestaza ciążowa to jedna z chorób wątroby, które mogą pojawić się u ciężarnych kobiet. Występuje ona u około 4% kobiet w ciąży. Jest to schorzenie niebezpieczne dla płodu i w przypadku wystąpienia jakichkolwiek związanych z nią objawów konieczna jest konsultacja z lekarzem. Cholestaza to termin oznaczający zastój żółci, który związany jest również z nieprawidłowościami transportu żółci do kanalika żółciowego oraz nagromadzeniem się jej wewnątrz komórek wątrobowych. Schorzenie te pojawia się zazwyczaj w trzecim trymestrze ciąży, ale są przypadki, w których jego objawy pojawiają się znacznie wcześniej, no już w okolicach dwudziestego tygodnia ciąży.
W większości przypadków cholestaza ustępuje samoczynnie, ale może powracać w kolejnych ciążach w znacznie intensywniejszym nasileniu, ze względu na to, a także przez potencjalne zagrożenie płodu nie należy jej lekceważyć. Najbardziej charakterystycznymi objawami cholestazy jest świąd skóry, który obejmuje wewnętrzne powierzchnie dłoni i podeszwy stóp. Symptomy te nasilają się szczególnie wieczorami i w nocy, a swędzeniu nie towarzyszy wysypka skórna. Niekiedy mogą się pojawić także inne objawy cholestazy, takie jak nudności, brak apetytu czy wymioty. W części przypadków schorzeniu temu towarzyszy także łagodna żółtaczka.
Leczenie choleastazy polega na podawaniu chorej leków, które mają na celu zmniejszenie objawów schorzenia. Ciężarnym z cholesteazą podaje się również witaminę K, żeby uniknąć niedoborów spowodowanych zaburzeniami wchłaniania się witamin rozpuszczalnych w tłuszczach oraz asparaginian ornityny, który przyspiesza procesy detoksykacji zachodzące w komórkach wątroby. U kobiet ze stwierdzoną cholesteazą przeprowadza się także wcześniejszą indukcję porodu, której termin uzależniony jest od przebiegu choroby.
Kluczowe w łagodzeniu objawów cholestazy jest również przejście na odpowiednią, lekkostrawną dietę oraz odpoczynek, ponieważ pozycja leżąca ułatwia przepływ krwi przez wątrobę. Jadłospis powinien opierać się w dużej mierze na daniach gotowanych i pieczonych, z dużą ilością warzyw i owoców, wykluczając przy tym produkty wysokoprzetworzone i z wysoką zawartością cukru.
Mimo że dolegliwości związane z cholestazą nie są przyjemne i mogą pogarszać nastrój przyszłej mamy, to odpowiednio leczona nie stanowi ona zagrożenia dla kobiety, jednak niesie ze sobą ryzyko wad rozwojowych, a nawet śmierci wewnątrzmacicznej płodu, dlatego ważne jest to, żeby nie ignorować żadnych niepokojących nas objawów, mogących wskazywać na chorobę.
Źródła:
Rekomendacje Zespołu Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego dotyczące postępowania w wewnątrzwątrobowej cholestazie ciężarnych, Ginekol Pol. 2012, 83, 713-717
Joanna Adamski
