Pojawianie się dziecka to przełom w każdej rodzinie, nie tylko od względem emocjonalnym, ale także finansowym. Niemowlę generuje spore wydatki, dlatego wiele pracownic stara się o przyznanie zasiłku macierzyńskiego. Jak to zrobić?
Kto może otrzymać zasiłek macierzyński?
O zasiłek macierzyński mogą starać się nie tylko rodzice biologiczni i adopcyjni zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, ale także przedsiębiorcy i osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych. Warunkiem koniecznym jest podleganie ubezpieczeniu chorobowemu.
Z jakiego tytułu wypłacany jest zasiłek macierzyński i przez jaki okres przysługuje?
Zasiłek macierzyński nie przysługuje jedynie przez okres urlopu macierzyńskiego. Jest związany z urodzeniem lub przysposobieniem dziecka, ale obejmuje okresy wszystkich urlopów związanych z rodzicielstwem, czyli:
- urlopu macierzyńskiego, czyli za:
- 20 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione jedno dziecko,
- 31 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione dwoje dzieci,
- 33 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione troje dzieci,
- 35 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione czworo dzieci,
- 37 tygodni - gdy urodzi się lub zostanie przysposobione pięcioro i więcej dzieci,
- urlopu tacierzyńskiego - za urlop, którego nie wykorzystała matka dziecka,
- urlopu rodzicielskiego, czyli za:
- 32 tygodni - w przypadku urodzenia lub przysposobienia jednego dziecka,
- 34 tygodni - w przypadku urodzenia lub przysposobienia dwójki lub więcej dzieci,
- urlopu ojcowskiego - przysługuje za 14 dni tego urlopu.
Zasiłek macierzyński - niezbędne dokumenty
Uzyskanie zasiłku macierzyńskiego wiąże się z koniecznością dopełnienia pewnych formalności. Pracodawcy należy dostarczyć:
- zaświadczenie lekarskie stwierdzające przewidywaną datę porodu - za okres przed porodem;
- skrócony odpis aktu urodzenia - po porodzie;
- oświadczenie o urodzeniu pierwszego lub kolejnego dziecka,
- oświadczenie o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie;
- zaświadczenie o wystąpieniu do sądu z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie przysposobienia dziecka lub przyjęcia dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, zawierające datę urodzenia dziecka.
Pracodawca załącza do wymienionych dokumentów zaświadczenie o udzielonym urlopie macierzyńskim, które ma informować o długości udzielonego urlopu i zazwyczaj składane jest w formie połączonego wniosku o urlop macierzyński i rodzicielski.
Pracownik-ojciec, który stara się o udzielenie urlopu ojcowskiego i chciałby otrzymywać za ten czas zasiłek macierzyński, powinien przedstawić pracodawcy następujące dokumenty:
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka lub postanowienie sądu o przysposobieniu dziecka,
- oświadczenie, że zasiłek macierzyński za okres urlopu ojcowskiego nie został wcześniej pobrany z innego tytułu,
- wniosek o udzielenie urlopu ojcowskiego (co najmniej na 7 dni przed rozpoczęciem urlopu).
Pracodawca, podobnie jak w przypadku zasiłku macierzyńskiego pobieranego za czas przebywania pracownicy na urlopie macierzyńskim, przekazuje do ZUS wszystkie powyższe dokumenty i dołącza do nich zaświadczenie o udzieleniu pracownikowi urlopu ojcowskiego, także w formie wniosku o udzielenie tego urlopu. Na wniosku musi się jednak znaleźć adnotacja o udzieleniu urlopu oraz podpis pracodawcy.
W przypadku, gdy zasiłek jest wypłacany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, do jego wypłaty niezbędne jest każdorazowe przedstawienie zaświadczenie płatnika składek. Wystawia się je na druku:
- ZUS Z-3 - dla pracowników;
- ZUS Z-3b - dla ubezpieczonych wykonujących pozarolniczą działalność gospodarczą, ubezpieczonych współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz duchownymi;
- ZUS Z-3a - dla pozostałych ubezpieczonych.
Wysokość zasiłku macierzyńskiego
Jeżeli pracownica chce wykorzystać urlop rodzicielski, nie później niż 21 dni po porodzie powinna złożyć wniosek o udzielenie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim urlopu rodzicielskiego. Zasiłek macierzyński będzie wynosił 100% za okres urlopu macierzyńskiego i 6 tygodni urlopu rodzicielskiego, jeżeli nie będzie wnioskowała od razu o przyznanie przysługujących jej urlopów. Za pozostałą część urlopu rodzicielskiego zasiłek zostanie jednak obniżony do wysokości 60% podstawy wymiaru.
Andrzej Lazarowicz, Prezes Web Innovative Softwere Sp. z o.o.
