Byłam kiedyś świadkiem takiej scenki: przystanek autobusowy w mieście na południu Polski. Na pojazd komunikacji zbiorowej czekają: babcia z wnuczkiem. Chłopczyk upomina się o ulubiony zimny przysmak.
„Jadłeś już dzisiaj loda. Więcej nie dostaniesz”. „A tata mi pozwala co dzień jeść lody, ile chcę”. „A mama?” „Mama nie…” Uzmysłowiłam sobie wtedy, jak bardzo różne i przeciwstawne bodźce wychowawczo-rozwojowe odbierają często dzieci od swoich rodziców. Mama mówi im jedno, tata drugie. Rodzicielka tak, a ojciec na opak. „Pospiesz się, Julia, bo spóźnisz się do szkoły”. „Nie poganiaj jej. Niech spokojnie zje. Nic się nie stanie, jak spóźni się pięć minut…”. „Odrób lekcje zaraz po szkole”. „Niech odrobi, kiedy będzie czuła się na siłach”. „Ola gorączkuje. Dzwonię po lekarza”. „Nie przesadzaj. Gorączka sama minie. Jak nie przejdzie do dwóch dni, będziemy się martwić’. „Pawełku, nie powiedziałeś pani sąsiadce: dzień dobry. To nieładnie”. „I bardzo dobrze, że nie powiedział. Niech się nie wita z tą starą plotkarą”. Przykłady można by mnożyć w nieskończoność. Dziecko bombardowane jest od małego sprzecznymi komunikatami i odmiennymi wizjami zachowań. Każde z rodziców wpaja mu co innego i nietrudno zauważyć, że wśród małżonków wychowujących potomstwo brak jest spójności, jednomyślności, harmonii myśli i przekonań. Aż może się od tego zakręcić w głowie. Nic dziwnego, że potem dorastające dziecko często nie okazuje szacunku swoim rodzicom, miota się między różnymi życiowymi wyborami, jest tak nieodporne na pokusy i naciski ze strony otoczenia, nie potrafi odróżnić prawdy od kłamstwa i zupełnie nie wie, komu w swoim życiu może całkowicie zaufać. A potem taka wychowana w miszmaszu sprzeczności i skażona chaosem bodźców osoba dojrzewa, otrzymuje dowód osobisty i niesie w świat wór niespójności na plecach, bo to właśnie dostała w prezencie od otoczenia, szkoły i najbliższych. Czy da się tego jednak jakoś uniknąć?
Iwona Trojan
