Po 1. urodzinach małe dziecko wciąż intensywnie rozwija się i rośnie. Wszystkie zmiany zachodzące w dziecięcym organizmie przekładają się na określone potrzeby żywieniowe roczniaka.
Podpowiadamy, jak komponować codzienną dietę dziecka, aby sprostać jego szczególnym wymaganiom i wspierać jego prawidłowy rozwój.
Posiłki z „dorosłego” stołu nie zawsze są dobre dla malucha
Dieta starszych członków rodziny – rodziców czy rodzeństwa – często nie jest w stanie w pełni odpowiedzieć na zapotrzebowanie starszaka na składniki odżywcze niezbędne do harmonijnego rozwoju. Przeciętna dieta dorosłego Polaka zawiera bowiem zbyt mało warzyw i owoców, natomiast jest w niej zbyt wiele tłuszczów zwierzęcych, soli oraz cukru. Zazwyczaj jest też ciężkostrawna i jednocześnie skomponowana w dużym stopniu z przetworzonych produktów[1].
Tymczasem organizm małego dziecka i jego potrzeby żywieniowe po skończeniu 12 miesięcy nadal są wyjątkowe. Chociaż maluch decyduje o tym, ile zje, to rodzic decyduje o tym, co mu poda. Właśnie dlatego trzeba pamiętać, że w żywieniu najmłodszych niezwykle istotna jest jakość i bezpieczeństwo wybieranych produktów. Te przeznaczone specjalnie dla niemowląt i małych dzieci, czyli zawierające na opakowaniu wskazanie wieku (np. po 8. miesiącu), zgodnie z przepisami prawa spełniają wyjątkowo restrykcyjne normy, a zawarte w nich składniki przechodzą nawet kilkaset testów jakości i bezpieczeństwa. To wszystko sprawia, że takie produkty są odpowiednio zbilansowane i w pełni dopasowane do potrzeb młodego organizmu na różnych etapach jego rozwoju, także po 1. roku życia.
Warto dbać o prawidłową dietę zarówno niemowlęcia, jak i starszego dziecka, ponieważ od tego, co maluch je, zależą nie tylko jego kulinarne upodobania i nawyki żywieniowe, które kształtują się w pierwszych latach życia, ale przede wszystkim prawidłowy rozwój, który trwa jeszcze długo po narodzinach.
O tym pamiętaj!Potrawy przygotowywane dla rocznego brzdąca powinny być łatwe przez niego do pogryzienia i delikatne w smaku, chociaż ich konsystencja nie powinna być już zupełnie gładka, a zawierać grudki i niewielkie kawałki. Gryzienie sprzyja bowiem wzrostowi i rozwojowi mięśni oraz kości twarzy.
W diecie roczniaka nadal ważne jest mleko
W 1. roku życia mleko jest podstawą diety niemowlęcia. W 2. roku życia nadal powinno być ono jej stałym składnikiem. Malec w wieku 1-3 lata powinien otrzymywać 4-5 posiłków dziennie. Zgodnie z opracowanym przez Instytut Matki i Dziecka „Modelowym talerzem żywieniowym” w menu powinny się znaleźć aż 3 porcje mleka, w tym mleka modyfikowanego i produktów mlecznych (np. kefir, jogurt naturalny, ser żółty lub biały) każdego dnia[2]. To ważne, ponieważ produkty mleczne zawierają m.in. wapń, który wraz z witaminą D jest niezbędny do budowy mocnych kości. Kluczowe znaczenie ma odpowiednie planowanie jadłospisu roczniaka w taki sposób, aby każdego dnia było obecne w nim mleko i/lub produkty mleczne. Serwując je w różnych kombinacjach i postaciach, można sprawić, że dziecko z apetytem będzie jeść każdy posiłek zawierający produkty mleczne. Jak to zrobić? To proste!
- Na śniadanie można podać danie na mleku krowim (pamiętaj, że po 1. roku życia dziecka spożycie mleka krowiego nie powinno przekraczać jednak 500 ml na dobę [3]), np. lane kluski. Maluch może też wypić kubek mleka modyfikowanego z kakao bez cukru.
- Na obiad dobrym pomysłem mogą być naleśniki lub pierogi z białym serem i dodatkiem owoców.
- Na podwieczorek można przygotować bezcukrowy budyń na bazie mleka modyfikowanego lub zaserwować starszakowi jogurt naturalny z sezonowymi owocami.
- Na kolację można przygotować koktajl owocowy na bazie mleka modyfikowanego. Innym pomysłem może być twarożek z dodatkiem rzodkiewki i szczypiorku.
Prosty sposób na wspieranie prawidłowego rozwoju dziecka
Chociaż od momentu przyjścia na świat do 1. urodzin dziecko bardzo dużo urosło, to jeszcze nie dorosło. Roczniak, a także dwulatek i trzylatek wciąż nie są mniejszą wersją rodziców. I mimo że brzuszek dziecka jest bardzo mały, to ma wielkie potrzeby, które wynikają m.in. z tego, że jego układ pokarmowy wciąż dojrzewa (pełną sprawność osiągnie około 5.-7. roku życia), a układ odpornościowy nieustannie doskonali swoje funkcje, aby pełną dojrzałość osiągnąć ok. 12. roku życia. Tak wiele zmian i procesów zachodzących w młodym organizmie to dla niego niemałe wyzwanie. Z tego względu małe dziecko potrzebuje nawet do 6 razy więcej pewnych składników odżywczych niż dorosły – np. 6 razy więcej witaminy D i 3razy więcej witaminy C[4]. Warto wiedzieć, że podając dziecku 2 kubki po 200 ml mleka modyfikowanego Bebiko Junior 3 dziennie z wysoką dawką[5] witamin D i C, rodzice mogą wspierać jego prawidłowy rozwój, w tym funkcjonowanie układu odpornościowego[6]. W porównaniu z mlekiem krowim 2% to mleko modyfikowane zawiera aż 15 razy więcej witaminy C i 155 razy więcej witaminy D.
To warto wiedzieć!
W układzie pokarmowym znajduje się aż 70% wszystkich komórek odpornościowych[7]. Prawidłowo funkcjonujący układ pokarmowy dziecka chroni go przed chorobami, a zdrowe dziecko to dziecko szczęśliwe i radosne.
Ważne informacje: Karmienie piersią jest najwłaściwszym i najtańszym sposobem żywienia niemowląt oraz jest rekomendowane dla małych dzieci wraz z urozmaiconą dietą. Mleko matki zawiera składniki odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju dziecka oraz chroni je przed chorobami i infekcjami. Karmienie piersią daje najlepsze efekty, gdy matka prawidłowo odżywia się w ciąży i w czasie laktacji oraz gdy nie ma miejsca nieuzasadnione dokarmianie dziecka. Przed podjęciem decyzji o zmianie sposobu karmienia matka powinna zasięgnąć porady lekarza.
[1]: https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2019/K_106_19.PDF. [2]: Weker H., Barańska M., Strucińska M., Poradnik żywienia dziecka w wieku od 1. do 3. roku życia, Instytut Matki i Dziecka, 2012. [3]: Szajewska H. i wsp., Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, Hanna Szajewska i wsp., Standardy Medyczne/Pediatria, 2021, t. 18, 805-822. [4]: W przeliczeniu na kg masy ciała, zgodnie z: Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie, pod red. M. Jarosza, E. Rychlik, K. Stoś, J. Charzewskiej, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Warszawa 2020. [5]: Bebiko Junior 3 zawiera witaminy C i D ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. [6]: Bebiko Junior 3 zawiera witaminy C i D ważne dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Wapń jest niezbędny do prawidłowego rozwoju kości. [7]: Furness JB, Kunze WA, Clerc N. Nutrient tasting and signaling mechanisms in the gut. II. The intestine as a sensory organ: neural, endocrine, and immune responses. Am J Physiol. 1999;277:G922–G928.
Informacja prasowa