Badania genetyczne onkologiczne to specjalistyczne testy, które pozwalają na wykrycie u danego pacjenta wadliwych genów i mutacji genowych zwiększających ryzyko wystąpienia określonych nowotworów. Jeśli badanie genetyczne w kierunku nowotworów wykażą wyższą predyspozycję do rozwoju raka, pacjent powinien zostać objęty szczególną obserwacją onkologiczną.
Z tekstu dowiesz się:
- u kogo wskazane są badania genetyczne na raka,
- na czym polegają badania genetyczne onkologiczne,
- gdzie zrobić badanie genetyczne na raka.
Geny człowieka decydują o jego życiu, zdrowiu, podatności na rozwój niektórych chorób, a nawet reakcji na leki. Każdy człowiek dziedziczy geny od rodziców – wśród nich mogą znaleźć się takie, które zwiększają ryzyko zachorowania na różnego rodzaju schorzenia, również nowotworowe.
Badania genetyczne na raka to specjalistyczne testy, które pozwalają na sprawdzenie poprawności sekwencji DNA i określenie występowania mutacji genów, a tym samym – wykrycie ryzyka pojawienia się u danego pacjenta nowotworów uwarunkowanych genetycznie.
Badania genetyczne – rak nie wybiera!
Badania genetyczne w kierunku nowotworów są wskazane dla osób, w których rodzinach nowotwory mają cechy dziedziczności, czyli:
- występowanie nowotworów u młodych osób,
- występowanie u jednej osoby kilku rodzajów raka,
- zdiagnozowane przypadki nowotworów w obu organach występujących parami (np. guzy obu piersi, obu nerek lub obu jąder),
- występowanie jednego typu nowotworu u bliskich krewnych (np. rak piersi u babci i mamy, rak prostaty u dziadka i ojca),
- występowanie w rodzinie kilku przypadków nowotworów rzadkich (np. czerniak oka, retinoblastoma, rak nadnercza).
Genetyka onkologiczna jest najlepszym sposobem, by w takich sytuacjach określić ryzyko rozwoju raka u pacjenta.
Badania genetyczne nowotwory – jak przebiegają?
Badania genetyczne na raka polegają na analizie materiału genetycznego w celu wykrycia zmian mogących zwiększać ryzyko rozwoju nowotworów uwarunkowanych genetycznie. Materiał DNA uzyskuje się z komórek krwi pobranej uprzednio od pacjenta lub z wymazu z jamy ustnej.
Badania z krwi nie wymagają od pacjenta żadnych szczególnych przygotowań. Nie trzeba zgłaszać się na nie na czczo, a cała procedura wygląda tak samo, jak w przypadku pobierania krwi do wszystkich innych badań laboratoryjnych. W przypadku badań wymazowych z jamy ustnej zaleca się nie jeść i nie pić na co najmniej godzinę przed pobraniem wymazu.
Co ważne, badania genetyczne onkologiczne wykonuje się raz w życiu. Predyspozycje genetyczne do rozwoju danego nowotworu są niezmienne przez całe życie, bez względu na to, w jakim wieku zostaną wykonane badania.
Gdzie zrobić badanie genetyczne na raka?
Badania genetyczne na raka wykonywane są w wyspecjalizowanych laboratoriach onkogenetycznych, działających najczęściej przy ośrodkach onkologicznych. W Polsce Narodowy Fundusz Zdrowia – w ramach różnego rodzaju programów profilaktycznych – refunduje przede wszystkim badania genetyczne w kierunku nowotworów piersi, jajnika, jelita grubego oraz trzonu macicy. Programy tego typu skierowane są do osób, u których w najbliższej rodzinie wykryto te choroby.
W różnego rodzaju placówkach prywatnych wykonać można jeszcze szersze tzw. panele nowotworowe, czyli screening nawet kilku tysięcy możliwych nieprawidłowości w DNA. Są to badania bardzo czułe, ale za ich przeprowadzenie trzeba zapłacić z własnej kieszeni.
